معماری و سلامتی

معماری به شکل گیری کیفیت محیط میپردازد و به سلامتی و شادی ساکنین این محیطها کمک میکند. معماران با کاربران نهایی ساختمانها و محیط های مسکونی همکاری دارند تا نیازها و خواسته های آنها را برآورده کنند . آنها با ساخت محیط های زندگی و کار و فعالیت میتوانند همکاری و دور هم بودن و ارتباط و تعامل افراد را ارتقا دهند. میتوانند به سلامت جسمی و ذهنی انسانها کمک کنند و منبع شادی باشند

معماری در جاهایی که با فقر روبرو هستند یا مشکلی مانند تغییر شرایط آب وهوا دارند یا دچار بلایای طبیعی شده اند و قصد بازسازی دارند کارساز است.
یک ارتباط نزدیک بین یک معمار و کاربران محیط اساسی برای ساخت بهترین نوع ساختمان است. ساختمانی که معمارش مفتخر است که به سلامتی و نیازهای استفاده کنندگانش احترام میگذرد.

بسیاری از ما به ارتباط بین آنچه میخوریم و آنچه احساس میکنیم کاملا واقفیم. ساختمانهایی که ما در آنها زندگی و کار میکنیم مانند غذایی که میخوریم در سلامتی روحی و جسمی ما تاثیر میگذارند.
یکی از تاثیرات فوق، سبک معماری است که باعث میشود ما فعالتر باشیم و روش پر جنب و جوش تری برای زندگی خود داشته باشیم . چاقی و دیابت دو نوع بیماری هستند که با سرعت روز افزونی در حال افزایش هستند. و یکی از دلایل آن این است که ساعتهای طولانی بدون تحرک بوده و در جای ثابتی نشسته ایم. لذا تمهیداتی که در طراحی معماری فضای خارجی ساختمان ها و خیابانها در نظر گرفته میشوند طراحی مسیر پیاده و دوچرخه است (شایان ذکر است که مسیرهای پیاده روی با پیاده روها فرق دارند) و توسعه فضاهای باز ساختمانها که امکان فعالیت ساکنین به ویژه کودکان را افزایش میدهد. ساختن بلوکهای مختلف که در بین خود فضای سبز مشترکی دارند برای تشویق ساکنین به فعالیت بدنی و داشتن تعاملات اجتماعی نقش بسیار موثری دارد.  

در ساختمانها نیز برای پیمودن فاصله بین طبقات نزدیک بهتر است از پلکان استفاده شود تا آسانسور. بعضی معماران برای تشویق به این کار پلکان را به صورت عنصر معماری مشخص با نور کافی طراحی میکنند.
در معماری داخلی ساختمان ها نیز عواملی وجود دارند که از لحاظ روحی روانی تاثیر گذارند. محیط آرام با کمترین صدای ممکن (معماری که ازدحام جمعیت و صدا را کمتر میکند) حس کنترل بر فضا و تطبیق با آن را افزایش میدهد، استفاده از نور طبیعی ، اسباب و لوازم  قابل جا به جایی یا تاشو در منزل (مانند تخت تاشو یا میزهای چند منظوره) حس خشونت و عصبیت را کاهش میدهد. 

در معماری بیمارستانها نیز مواردیکه اتاقها فضای خصوصی داشته و رو به فضای سبز هستند تاثیر زیادی در تسکین درد بیماران به خصوص آلام روحی افراد دارد. دیوارهای عایق نسبت به صدا نیز برای بیمارانی که ساعتها احتیاج به استراحت دارند عامل موثری است.

بهداشت مسكن چيست؟

در نگاه اول به واژه بهداشت مسكن اين دو كلمه جلب توجه مي كند :

بهداشت : حفظ سلامت كامل جسماني ، رواني و اجتماعي و نه تنها نداشتن نقص عضو .

مسكن : ساختمان و يا محلي كه به عنوان سر پناه براي زندگي و ادامه حيات انسان مورد استفاده قرار گيرد و داراي تسهيلات و امكاناتي باشد كه سلامت و بهداشت جسمي و رواني انسان را تضمين كند .

بهداشت مسكن : مجموع شرايط كمي و كيفي كه نيازهاي اساسي روحي و جسمي ساكنين مسكن را تامين و از بروز و انتقال بيماريهاي واگير و سوانح مختلف جلوگيري نمايد . محلي كه سرپناه انسان براي ادامه بهتر زندگي است و امكاناتي دارد كه سلامت و بهداشت رواني و جسماني انسان را تامين و تضمين مي كند

دریک مسکن بهداشتی چهار اصل زیر بایستی مورد توجه قرار گیرد:
 1.تأمین احتیاجات اساسی جسمی
 2.تأمین احتیاجات روانی
 3.جلوگیری از انتقال بیماریهای واگیر
 4.جلوگیری از بروز سوانح و حوادث

1.تأمین احتیاجات اساسی جسمي

الف – انتخاب زمین محل ساختمان
*انتخاب زمین در محدوده روستا باشد
*زمین در محل پست ومرطوب نباشد،‌ سطح آب زیر زمینی پایین باشد در مناطقی که سطح آب بالاست عایق کاری انجام شود
 *ساختمان مسکونی درجهت بادهای موسمی و دائمی حتی الامکان بنا نشود به ویژه در مناطق کویری محل *سکونت از محل نقاط پرسرو صدا دورباشد
*عرض کوچه کمتر از ۸ متر نباشد
ب – تهویه 
 *در نظر گيري پنجره هاي مناسب(از لحاظ محل قرار گيري و ابعاد) و استفاده از سيستم هاي تهويه متناسب با ابعاد و كاربري فضا

میزان آلودگی در خانه:
مطالعات نشان می دهند که مقدار بعضی از این ترکیبات آلی در محیط خانه 2 تا 5 برابر بیشتر از فضای خارج از خانه است. از شواهد موجود چنین بر می آید که میزان این آلاینده ها مثلاً بعد از رنگ کردن دیوارهای داخلی خانه حتی به 1000 برابر بیشتر هم می رسد .
 آلودگی هوای داخل منزل: 
اکثر افراد 90% زمان خود را داخل ساختمان (خانه یا سایر مکانهای سر بسته) به سر می برند. بنابراین آلاینده های داخل ساختمان بیشتر از آلاینده های فضای بیرون ساختمان بر روی سلامت آن ها تأثیر می گذارد.
گازهای داخل ساختمان که عمده ترین مشکلات را ایجاد می کنند عبارتند از:
• نفت، گاز، زغال سنگ، ‌چوب، بنزین و دخانیات
• مصالح ساختمانی که در ساخت به کار می روند مثل عایق ها
• لوازم خانه مانند کابینت که از چوب فشرده ساخته شده است
• مواد شوینده، ‌حشره و آفت کشها، رنگها و مود آرایشی و بهداشتی
 همچنین آلاینده های دیگری مثل:
• باکتریها
• قارچها
• مو و پرز حیوانات خانگی و بزاق دهان آنها
• گرد و غبار
• سوسکها و حشرات موذی
جریان کم هوای تازه در داخل ساختمان علاوه بر تهویه نامناسب  و استفاده از سیستمهای گرم کننده و سرد کننده باعث افزایش آلودگی هوای داخلی می شود ..
 اثرات آلودگی هوا بر سلامتی  :
آلودگی هوا در کوتاه مدت یا در طولانی مدت روی سلامت افراد تأثیر می گذارد. اثرات کوتاه مدت آن : 
• خارش و سوزش چشمها، بینی و گلو
• سردرد
• سرگیجه
• تهوع
• خس خس در هنگام تنفس
در اکثر مواقع این علائم قابل درمان هستند و زمان زیادی برای بهبود لازم نیست و گاهی به محض دور شدن از آلودگیها ، ‌این مشکلات هم سریعاً‌رفع می شوند .
اما ممکن است آلودگیها اثرات طولانی مدت هم داشته باشند مثل:
• بیماریهای قلبی
• سرطان
• مشکلات تنفسی و ریوی شدید
تأثیرات آلودگی هوا بر افراد به فاکتورهای دیگری هم بستگی دارد. سن،  وضعیت سلامت فعلی و قبلی افراد از جمله این فاکتورها هستند. عکس العمل به آلودگی هوا در افراد مختلف فرق می کند. حتی این امکان وجود دارد که بعضی از افراد در اثر قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا به مدت طولانی به آن عادت کنند و دیگر واکنش خاصی نشان ندهند. اگر احساس می کنید که هوای داخل خانه یا محل کارتان مناسب نیست و باعث بروز مشکل برای سلامتی شما شده است با پزشک خود مشورت کنید .
نشانه هایی وجود دارند که با توجه به آنها می توانید وضعیت نامناسب تهویه هوای محل سکونت و کار خود را شناسایی کنید:
• رطوبت روی پنجره ها و دیوارها
• هوای نمناک و بوی نم و کهنگی
• مشاهده قارچ روی کتابها و کفشها و ...
روشهای بهبود کیفیت هوای داخل ساختمان:
راهکارهای فراوانی برای کاهش آلودگی هوای داخل ساختمان وجود دارد:
• از منابع تولید کننده آلودگی اجتناب کنید
• اجازه دهید هوای تازه هنگام رنگ کردن یا شستشوی خانه جریان داشته باشد.
• میزان رطوبت هوای داخل خانه را کنترل کنید تا از رشد آلاینده ها جلوگیری کنید .
رطوبت مناسب برای خانه 30% تا 50% است. با استفاده از دستگاه های خشک کن (Dehumidifier) می توانید این میزن رطوبت را کنترل کنید .
در مکانهایی مثل آشپز خانه و حمام از فن های مناسب برای خروج هوا به بیرون استفاده کنید .
• اگر از دستگاه های رطوبت زن (Humidifier) استفاده می کنید، مرتباً آن را بشویید و با آب تمیز و تازه پر کنید.
• خانه را همیشه تمیز نگه دارید. در صورتیکه افراد خانه آلرژی دارند از ملافه های ضد آلرژی استفاده کنید. لوازم تختخواب مثل ملافه، بالش، پتو و ... را مرتباً با آب گرم بشویید. و از خریداری نمودن لوازمی که گرد و غبار را در خود جمع می کنند اجتناب کنید. اگر به گرد و غبار خیلی حساس هستید هنگام جارو کردن منزل را ترک کنید .
جارو کردن میزان گردو غبار معلق در هوا را افزایش می دهد برای این منظور می توانید از سیستم جاروی مرکزی که امکان انتقال گرد و غبار به فضای بیرون را دارد و یا از جارو برقی هایی که دارای فیلتر های مناسب با راندمان بالا هستند استفاده کنید .
اثر دخانیات بر افرادی که با اشخاص سیگاری در ارتباطند :
دود سیگار و تنباکو یکی از عمده ترین  آلاینده های هوای داخل منزل است. این دود حاوی 200 نوع سم شناخته شده مثل فرمالدهید و مونوکسید کربن به علاوه 60 ماده شیمیایی سرطانزا است. در آمریکا آمار مرگ و میر غیر سیگاریهایی که در ارتباط با افرد سیگاری بوده اند، سالانه 3000 نفر به دلیل سرطان ریه و 50000 نفر به دلیل بیماریهای قلبی است.
در کودکان و به خصوص در نوزادان، دود سیگار باعث التهاب ریه ، ‌عفونتهای تنفسی، آسم و عفونت گوش می شود.
آلودگیهای ناشی از سوختها:
چنین آلودگیهایی از سوخت موادی مثل گاز، نفت، زغال سنگ، چوب و .... در فر، کوره، بخاری، شومینه و .... تولید می شود. خطرناک ترین آلاینده ها که بی بو و بی رنگ می باشد مونوکسید کربن (CO) و دی اکسید نیتروژن NO2 هستند .
CO  در فرایند اکسیژن رسانی به بدن اختلال ایجاد می کند و باعث ایجاد خستگی، سر درد، گیجی، تهوع ، ‌و سرگیجه می شود. اگر مقدار CO زیاد باشد حتی به مرگ هم منجر می شود .
(NO2) باعث سوزش مخاط، چشم، بینی، و گلو می شود و اختلالات تنفسی و عفونت ایجاد می کند.
بهترین راه برای جلوگیری از این آلودگی ها آن است که از نصب صحیح وسائل گرمایی مطمئن شویم.
رادون:
رادون یک گاز رایواکتیو است که می تواند از طریق شکافهایی که در فونداسیون و دیوارها و فاضلابها ایجاد می شود به فضای داخلی ساختمان وارد شود.
آزبست :
یک ماده آلی غیر قابل اشتعال است که می تواند فیبرهای میکروسکوپی تولید کند. زمانیکه از طریق دم وارد ریه می شود بافت ریه را زخمی می کند و سرطان ریه و سرطان دیگری به نام Mesothelima را به وجود می آورد .
تعداد زیادی از آلاینده های آز بستاس در محیط خانه دیده شده اند که در بام، کف و عایق استفاده شده در سقف، دیوارها ، ‌لوله ها و تجهیزات و تاسیسات گرمایی به وفور وجود دارند. برای جلو گیری از انتشار آز بستاس باید این منابع را با عایقهای مخصوص پوشاند .
فرمالدهید : 
این ماده شیمیایی در لوازم خانگی و اداری مثل فرش، پرده، تابلو و تخته های چوبی چند لایه وجود دارد. تصاعد گاز فرمالدهید از این وسائل باعث مشکلات فراوان در سلامتی می شود .از جمله : 
سرفه، خارش و سوزش چشم و بینی و گلو، خارش و جوشهای پوستی، سردرد، و سر گیجه .
بهترین روش کنترل فرمالدهید اجتناب از استفاده از این وسائل است .
 آلاینده ها منابع تولید در داخل ساختمان و بیماریهای ناشی از آنها
1 دخانیات، دود توتون، تنباکو سیگار – قلیان سوزش مجاری تنفسی – برونشیت – التهاب ریه در کودکان –سرطان ریه – آمفیزم و بیماریهای قلبی
2 مونوکسید کربن تهویه نا مناسب و ناقص وسایل گاز سوز – دخانیات – شومینه هایی که در آن چوب می سوزانند که موجب سردرد – تهوع – گلو درد و تورم گلو – کم بینی( ضعف چشم ها ) کاهش تمرکز و توان مغزی میشود .در حالت شدید احتمال مرگ هم وجود دارد .
3 دی اکسید نیتروژن تهویه نامناسب و ناقص وسایل گاز سوز سوزش و خارش چشم، بینی، گلو، عفونتهای دستگاه تنفسی در کودکان
4 موادشیمیایی ارگانیک اسپری ها – حلال ها – چسبها – شوینده ها – حشره کشها – رنگها – آفت کشها – سموم حشرات موذی – خوشبو کننده هوا – مواد خشک شویی سوزش و خارش چشم، بینی و گلو – سردرد – کاهش توجه و تمرکز – آسیب به کبد، کلیه و مغز – ابطلا به انواع گوناگون  سرطان ها
5 فرمالدهید لوازم چوبی که از چوب چند لایه ساخته شده اند – تابلو – لوازم منزل – کاغذ دیواری – الیاف و بافته های خیلی بادوام - موجب سوزش و خارش چشم، بینی و گلو – سرطان - آلرژی میشود.
6 ذرات ریز که از طریق تنفس وارد بدن می شوند. سیگار – شومینه هایی که در آن چوب می سوزانند- اسپری ها – گرد و غبار خارش و سوزش چشم و بینی و گلو – احتمال بروز عفونتهای تنفسی و برونشیت را افزایش می دهد .
7 آلاینده های بیولوژیکی، ( باکتریها، ویروس ها، قارچها،  موی حیوانات، حشراتی که روی بدن حیوانات خانگی زندگی می کنند .
 گرد و غبار – حیوانات خانگی – لوازم تختخواب ( به دلیل سلولهای مرده پوست ) تهویه هوا ی نامناسب، دستگاههای رطوبت زن و خشک کن ها – رطوبت موجود در محیط داخلی ساختمان – لوازم خانه آلرژی –. موجب ابطلا به آسم – خارش و سوزش چشم، بینی و گلو – تب – آنفولانزا و سایر بیماریهای عفونی میگردد.
8 آز بستاس آسیب دیدن عایق ها – مواد نسوز یا مواد آکوستیک  Asbestosis- موجب ابطلا به سرطان ریه – سرطان mesothelicma و سایر سرطان ها میگردد.
9 سرب (Lead) فلز بسیار سمی سوختن رنگ  به مغز و سیستم عصبی در کودکان – کم خونی – آسیب به کلیه – عقب ماندگی جسمی آسیب میرساند.
10 رادون خاک زیر ساختمان ها – مصالح ساختمانی – آب زیر زمینی  موجب ابطلا به سرطان ریه میگردد.
ج- حرارت و رطوبت
- طوری ساخته شود که حرارت ساختمان درفصول سرد حدود ١۸ درجه سانتیگراد و درفصول گرم ٢١ درجه سانتی گراد و رطوبت ٤٠ درصد توصیه میشود.
- مناسبترین وسیله گرم کننده در روستاها بخاریهای لولهدار است که سوخت این بخاری ها با نفت، گاز و چوب و یا ذغال سنگ تأمین میشود. درموقع نصب بخاری باید لوله بخاری را از نظر وجود منافذ و درز کنترل شود.
د- روشنایی و رنگ در مسکن
- تأمین نور به وسیله نور طبیعی یا مصنوعی انجام شود. در طول روز حداکثر استفاده از نور طبیعی برای روشنایی منازل استفاده شود. درتأمین نور طبیعی معمولا"در طراحی ساختمان وسعت پنجرهها حداقل ١۵ تا ٢٠ درصد سطح کف اتاقها در نظر گرفته شود.
- میزان نور لازم برای اتاق پذیرایی، هال، راهروها و اتاقهای نشیمن باید ١٠ فوت کندل 
- در آشپزخانه و حمام ٣٠ فوت کندل منظور گردد
- باید مد نظر داشت احتمال تابش پرتوی مضر ماورای بنفش در لامپهای فلورسنت بیشتر از لامپهای رشته ای و دیم می باشد.

رنگ

- مناسبترین رنگها برای رنگ آمیزی اتاقهای مسکونی،‌ رنگ سفید مات وکرم روشن است.
تأمین احتیاجات اساسی روحی2.
الف – سطح زیربنای مسکن و ظرفیت اتاقها متناسب با تعداد افراد باشد که میخواهند درآن زندگی کنند ‌باشد.
برابر استانداردهای موجود برای یک نفر ١۴ تا ١۵ مترمربع وبرای هرفرد اضافی ۸ تا ١٠مترمربع زیربنا در نظر گرفته شود. فضایی که برای اتاق خواب درنظر گرفته میشود برای یکنفر ۷ مترمربع وبرای هر فرد اضافی ۵ مترمربع بنابراین برای اتاق سه نفره حداقل  ١۷  مترمربع مساحت مورد نیازاست.
ب- صدا و اثرات ناشی از آن دریک مسکن
- یکی دیگر از ویژگیهای یک خانه بهداشتی دوربودن از مراکز پر سرو صدا میباشد به همین منظور لازم است درهنگام ساخت خانه از مصالحی که حتی المقدور، صدا را به داخل اتاقها منتقل نکرده و از لرزش جلوگیری کند استفاده نمود.
- قطور کردن دیوارها یا دوجداره کردن پنجره ها و سقف از انتقال صدا به داخل واحد مسکونی جلوگیری می کند.
استاندارد سطح فشار صدا

بر اساس نوع فعالیت در مسکن به شرح زیر است:
- اتاق خواب ٣٠ دسی بل

- اتاق استراحت ٣۵ دسی بل

- کار ذهنی و فکری ۴٠ دسی بل

- فعالیتهای متداول خانگی ۴۵ دسی بل .

3.جلوگیری از انتقال بیماریهای واگیر

اين اصل موارد تامين آب سالم، بهداشت فردي و خانگي ، تهيه غذاي سالم ،  زهكشي و جمع آوري آبهاي سطحي ، دفع بهداشتي مدفوع، دفع مواد زائد جامد و حفاظتهاي ساختماني در مقابل انتقال بيماري را دربردارد.

4.جلوگیری از سوانح و حوادث

سوانح و حوادثی که در منازل ممکن است به وقوع بپیوندد عبارتند از:‌
برق گرفتگی، آتش سوزی، مسمومیت ناشی از گاز و سموم و مواد غذایی، سقوط از پشت بام و پله ها، بالکن و پنجرهها به منظور جلوگیری از حوادث فوق بایستی ترتیبی داد که خرابیهای ساختمان مرتبا" مرمت شود.
برق گرفتگی از جمله حوادث است که باعث تلفات جانی ومالی میشود
- بنابراین برای جلوگیری از آن باید از سیستم برق ساختمان مرتبا بازدید نموده ودرصورت نیاز نسبت به تعمیر ومرمت آنها اقدام گردد.
- درهنگام استفاده از وسایل برقی از سیم اتصال به زمین استفاده شود.
- از وسایل حفاظتی برای پریزها استفاده گردد.
- از قراردادن کلید برق یا پریز در داخل حمام خودداری گردد.
- نقاطی از ساختمان منازل که سیم و کلید برق در نزدیکی لوله های آب قرار دارند می بایست کاملا" عایق سازی شوند.

جلوگیری از آتس سوزی و حوادث ناشی از آن

- استفاده از مصالح ساختمانی که کمتر قابل اشتعال باشد.
- مواد سوختی مثل نفت و گازوئیل وگاز همیشه درمحل مطمئن ومناسب دور از گرما و آتش نگهداری شوند.
- دستگاههای سوخت از قبیل آب گرم کن، بخاری ( اعم از نفتی وگازی ) هرچند یک بار از نظر سالم بودن و ایمنی کنترل شوند.
- درهنگام ریختن نفت در منبع سوخت بخاری به خصوص بخاریهای بدون دودکش بخاری را خاموش کنید.
- از بخاری بدون دودکش یا چراغ خوراک پزی دراتاق مسکونی برای پخت پز وتهیه غذا استفاده نشود.

مسمومیت ناشی از گاز و سموم ومواد غذایی

- وسایل تولید کننده حرارت دارای دودکش ومجهز به کلاهک باشد.
- وسایل تولید کننده حرارت حداقل درسال یک بار ازنظر سالم بودن و ایمنی کنترل شوند.
- سموم،‌ حشره کشها و داروهای شیمیایی را در قفسه مخصوص ودور از دسترس کودکان نگهداری نمایند.

جلوگیری از سقوط پشت بام،‌ پله ها، بالکن وپنجره ها

- به منظور جلوگیری از پرت شدن از ارتفاعات، مثل پشت بام، بالکن در اطراف آن ها باید نرده آهنی یا دیواری به ارتفاع ۷۵ سانتی متر نصب شود 
- و همچنین عرض پله حداقل ٣٠ سانتی متر و ارتفاع آن ١۵ سانتی متر باشد.
- برای پیشگیری از حوادث و سوانح خانگی، به خانوارها به خصوص به والدین و دانش آموزان درمورد خطرات ناشی از حوادث آموزش داده شود.
رهنمود های WHO در مورد مسکن بهداشتی

١- شرایط جانمایی مسکن 
١-١- در نظر گرفتن ارتفاع مناسب 
١-٢- در نظر گرفتن فضای کافی بین ساختمانهای مختلف به منظور جلوگیری از مزاحمت در چشم انداز خانه ها، زندگی خصوصی، ایجاد اشکال در ایزوله کردن سلختمان و گردش هوا 
١-٣- ساخت مسکن با جهتگیری مناسب با شرایط آب و هوایی منطقه
٢- فضای مورد نیاز و تراکم در مسکن 
٢-١- تهیه و ساخت مسکن با تراکم مناسب و هماهنگ با نیازهای محیطی، اجتماعی و تفریحی.
٢-٢- تهیه مسکن با اندازه مناسب جهت بر آورده کردن نبازهای انسان از نظر سلامتی، ایمنی، استراحت،
فعالیتهای خانگی، تفریحی و اجتماعی.
٢-٣- تامین فضای باز مناسب برای تفریحات فعال وغیر فعال و یک محیط لذت بخش زیبا و دوست داشتنی.
٣- نیازهای اجتماعی 
٣-١- تامین امکانات برای زندگی طبیعی خانواده، سرگرمی، تفریحات و فعالیتهای اجتماعی.
٣-٢- تامین امکانات برای زندگی طبیعی اجتماعی 
٣-٣- پیشبینی امکانات برای رفاه و بهبودی از بیماریها.
٣-٤- تامین شرایط مناسبی جهت برخورداری از زندگی خصوصی.
٣-۵- تهیه امکانات و موقعیت جهت مقدور بودن انجام فعالیتهای کاری در داخل مسکن.
۴- امکانات پناهگاه 
۴-١- پناهگاه در برابر فعالیتهای لرزهای باید مقاوم باشد.
۴-٢- در برابر آلاینده های هوای محیطی محافظت شود.
۴-٣- در برابر نشر گازهای رادیو اکتیو مثل گاز رادن نفوذ ناپذیر باشد. 
٤-٤- در برابر ارتعاشات و سر و صدای زیاد محافظت شود.
٤-۵- محافظ در برابر ناقلین بیماریها، آفتها و جانوران موذی باشد.
٤-۶- در برابر تجاوز انسانها یا حیوانات خطرناک ایمن باشد.
۵- طراحی و ساخت 
۵-١- طراحی و ساخت ساختمانی با پایداری و استقامت کافی و استحکام و دوام اجزاء سازنده آن در هنگام نگهداری، تعمیر و نظافت آن.
۵-٢- استفاده از مواد ساختمانی، اسباب و اثاثیه و کالاهای مصرفی غیر سمی و غیر جراحتزا در مسکن.
٥-٣- تامین امکانات جهت بهینه سازی انجام وظایف خانگی، بدون ایجاد خستگی فیزیکی یا روانی. 
۶- نیازهای بهداشتی در مسکن 
۶-١- تامین آب سالم و بهداشتی و کافی و جلوگیری از آلودگی آن.
۶-٢- پیش بینی سیستم جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب و آبهای سطحی.
۶-٣- پیش بینی مستراح بهداشتی جهت کاهش خطر انتقال بیماری ها.
۶-٤- پیش بینی تجهیزات لازم جهت شستشو و خشک کردن بهداشتی البسه. 
۷- نیازهای کیفیت هوای داخل ساختمانی 
۷-١- ایجاد شرایطی برای هوای داخل ساختمان، به طوری که عاری از مواد سمی مازاد، بوها، مواد شیمیایی، پاتولوژنها، سایر آلاینده­های مضر هوا باشد.
۷-٢- تامین شرایط مناسب تهویه به منظور ایجاد هوایی با کیفیت بهداشتی.
WHO میزان تهویه m/hr١۸را توصیه کرده است. 
۸- شرایط آب و هوایی داخل مسکن 
۸-١- تامین شرایط دمایی مناسب 
۸-٢- تامین نور طبیعی و نور مصنوعی کافی و جلوگیری از ایجاد خیرگی چشم.
٩- نیازهای ایمنی در مسکن 
٩-١- حفاظت ساکنین در منطقه، در برابر خطرات وسایل نقلیه با جداسازی محل عبور و مرور عابرین پیاده و وسایل نقلیه و انتخاب محل های مناسب برای بازی کودکان. 
٩-٢- اجتناب از شرایط ناامن درمحیط مسکن، خارج آن و اطراف مسکن.
٩-٣- حفاظت در برابر خطراتی چون سقوط و پرت شدن.
٩-٤- پیش بینی امکانات اطفاء حریق و حذف شرایطی که باعث اتش سوزی میشود.
۹-٥- حفاظت در برابر سوختگیها 
۹-٦- حفاظت در برابر خفنگی و مسمومیت با گازهای حاصل از سرویسها و وسایل حرارتی پخت و پز معیوب.
۹-۷- حفاظت در برابر بریدگیها و جراحتهای مشابه.
١٠- نیازهای ویژه مسکن 
جهت کودکان، سالمندان، افراد معلول و دارای بیماریهای مزمن. 
١٠-١- پیشبینی اینکه مسکن، به طور مناسب نیازهای کودکان را برآورده کند. تامین فضای بازی مناسب در داخل مسکن، پارک، اجتناب از شلوغی خانه و ازدحام کودکان اجتناب از سکونت خانوادههای دارای بچه در ساختمانهای مرتفع 
١٠-٢- پیش بینی این که مسکن به طور مناسب نیازهای افراد سالمند را بر آورده کند.
افراد سالمند به اتاقهای با دماهای 0c ٢-٣گرمتر نسبت به اتاق افراد جوان نیاز دارند. کاهش حوادث خانگی (مثل سقوط از پله ها) ایجاد محیطی عاری از سر و صدا جهت کاهش استرس آنها و مراقبت بیشتر از افراد سالمند باید مورد توجه قرار گیرد. 
١٠-٣- پیش بینی اینکه مسکن به طور مناسب نیازهای افراد معلول را برآورده کند.
بسته به نوع معلولیت افراد نیازها متفاوت است. معمولترین نوع معلولیت نوع حرکتی است. سراشیبیها اندازه مناسب دربها و سازگاری مخصوص اتاق های خواب سرویس بهداشتی و قفسهها مثالهایی هستند که می توانند برای این گونه افراد مشکل ایجاد کنند. افراد با مشکلات شنوایی و یا تکلم می توانند از مسکن بدون سروصدا و ایزوله شده اکوستیکی سود ببرند.
١٠-٤- پیش بینی اینکه مسکن نیازهای افراد با بیماریهای مزمن و غیره را برآورده کند.
کمیته بهداشت مسکن انجمن بهداشت عمومی آمریکا
این کمیته نیز ١٢نقص در مسکن را مطرح مینماید که اگر هر واحد مسکونی بیش از ٤ مورد از این مشکلات را داشته باشد غیر قابل سکونت محسوب شده و سبب بیماری های روانی و جسمی میگردد. این نواقص عبارتند از:
١. آب آشامیدنی آلوده
٢. منبع آب آشامیدنی خارج از منزل
٣. عدم وجود پنجره کافی 
٤. سکونت بیش از ۵/١ نفر در هر اتاق
٥. شلوغی بیش از حد اتاق خواب
٦. سطح موجود در اتاق خواب کمتر از ٤٠ فوت مربع برای هر نفر (۷/٣ مترمربع)
۷. عدم وجود منبع روشنایی الکتریسته 
۸. عدم وجود دستگاه گرمایش در اتاقها
۹. حمام مشترک بین چندخانوار یا خارج از خانه
١٠. توالت مشترک بین چندخانوار یا خارج از خانه
١١. عدم وجود دو راه فرار برای هنگام آتش سوزی
١٢. خرابیهای بیش از حد ساختمان

منابع:

*كتاب اول

*مقاله خانم آزیتا ستوده، کارشناس بهداشت محیط