در سال های اخیر مدرک گرایی در کشور ما روز به روز فراگیرتر شده است. متاسفانه در جامعه ما نوعی رابطه متقابل بین مدرک از یکسو و منزلت و پرستیژ اجتماعی، وضعیت شغلی و درآمد از سوی دیگر وجود دارد. البته در کشور ما بر خلاف بسیاری از کشورهای دنیا، لزوما دارا بودن مدرک تحصیلی بالاتر به منزله علم و تواناییبیشتر نیست و متاسفانه برخی از افراد به رغم دارا بودن مدارک بالای تحصیلی، از کمترین تبحر و دانش نیز برخوردار نیستند.  

در کشور ما موضوع مهارت هم از نظر فرهنگی و هم به لحاظ دانشگاهی مغفول مانده است و شاید به همین دلیل است که بیشتر افراد تمایل دارند که وارد دانشگاه شوند اما تعداد افرادی که می‌خواهند مهارت بیاموزند، بسیار اندک است. به طور کلی مدرک گرایی در هر جامعه ای تاثیرات منفی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را به دنبال دارد و از همین رو است که همواره کارشناسان نسبت به اثرات کوتاه مدت و دراز مدت این موضوع هشدار داده اند.

در حال حاضر یکی از معضلات اساسی بازار کار، مهارت است که این موضوع دامنگیر تمام صنوف و از جمله صنعت ساختمان نیز شده است. همین مساله موجب شده که وزیر راه و شهرسازی بزرگترین مشکلدر حوزه مهندسی را عدم توجه به حد و مرز صلاحیت‌های حرفه ای مهندسی و صلاحیت های کسب و کار مهندسی بداند. به گفته عباس آخوندی راه اندازی سیستم سلسله مراتب مهارت، بسیار ضروری است چرا که در حوزه اجرایی با مشکلات جدی یافتن افراد متخصص مواجه هستیم و هم اکنون بخش عمده فعالیت های ساختمانی توسط افرادی انجام می‌شود که مهندس، کاردان، معمار تجربی و حتی کارگر ماهر هم نیستند.

فقدان صلاحیت و مهارت در میان بسیاری از فعالان صنعت ساختمان مدتهاست که توسط کارشناسان و صاحبنظران این حوزه مورد تذکر قرار می گیرد اما تاکنون توجه چندانی به این هشدارها نشده است و همچنان ساختمان ها توسط افراد فاقد صلاحیت و در غیاب فاکتورهای مهمی مانند مجریان ذی صلاح، کاردان های فنی، معماران تجربی و کارگران ماهر و با امضاء فروشی مهندسان ناظر احداث می شود.

از روزی که تراکم فروشی توسط شهرداری رونق داده شد و ساخت و ساز به یک شغل پرسود تبدیل شد، این انتظار وجود داشت که افراد فاقد مهارت وارد این عرصه شوند. البته وفور بی مهارتی در صنعت ساختمان را تنها نمی توان به موضوعات مذکور مربوط دانست بلکه قطعا عملکرد مسئولان و نهادهای دولتی نیز در بروز این مساله دخیل بوده است. به گفته کارشناسان عملکرد مسئولان در بی توجهی به اجرای طرح مجری ذی صلاح، ضرورت حضور کاردان های فنی و معماران تجربی و الزام به استفاده از کارگران ماهر موجب شده که این چنین مهارت و تبحر در صنعت ساختمان نادیده انگاشته شود.

صاحبنظران معتقدند بزرگترین نتیجه مدرک گرایی که کسب مهارت و تجربه عملی برای عوامل موثر در صنعت ساختمان را تحت الشعاع قرار داده و همچنین ورود افراد فاقد تخصص و مهارت به این عرصه، احداث ساختمان هایی بی کیفیت و فاقد استاندارد و استحکام لازم است که بهره برداران نمی توانند نسبت به ایمنی آن اطمینان داشته باشند.

شاید توجه به همین نکات، اهمیت و ضرورت سخن وزیر راه و شهرسازی در مورد راه اندازی سیستم سلسله مراتب مهارت را بیش از پیش نمایان بسازد تا به این وسیله مشکل یافتن افراد متخصص و ماهر در صنعت ساختمان مرتفع شود. یکی از بهترین راهکارها هم می تواند اعمال سیاست بازنگری آموزش مهارت مهندسی و مهارت کارگری باشد، تا به این ترتیب مدرک گرایی نتواند سلسله مراتب مهارت را در صنعت ساختمان تحت تاثیر قرار دهد.

منبع:صما