logo

سه شنبه, 08 فروردين 1396 10:00

تفاوت ایوان، بالکن و تراس

در حوزه معماری کلمات بسیاری دارای رویکرد متفاوت هستند که در زبان عامیانه و روزمره

یکسان خوانده می شوند. کلماتی مانند ایوان، تراس و بالکن از این دست کلمات هستند که

به بررسی تفاوت آنها با هم می پردازیم.

1 – ایوان چیست؟

 

می توان ایوان را از اجزا اصلی و مهم در طراحی های معماری سنتی ایران نام برد که ریشه

ی پیدایش آن به دوره اشکانیان باز می گردد. ایوان در زبان معماری اصیل ایرانی فضایی است

میانی ، بین بیرون و درون. فضایی است که به خاطر ارتفاع آن از زمین مانع نفوذ گرد و غبار به

داخل خانه می شود.ایوان از نظر فرم، ابعاد و جایگاه متنوع است و عملکرد های زیادی دارد و

در بیشتر خانه های سنتی و ابنیه تاریخی با کاربری های متفاوت از جمله عبادتگاه، کاخ ها،

عمارت مسکونی و ... به چشم می خورد.

فضاهای زیادی نیز مترادف ایوان هستند، نوع بدون سقف آن را گاه بهار خواب و گاه مهتاب

نشین می نامند. گونه دیگر از آن با ستون های متعدد در جلو و ارتفاعی برابر سقف و عرض

کم، رواق نام دارد. درباره مفهوم ایوان به عنوان " فضای انتقالی بین عوامل زمینی و زمانی "

نیز یاد شده است. از طرفی ایوان به عنوان یکی از فضاهای به جا مانده از معماری کهن

ایرانی که البته با تغییرات فراوان، هنوز ردپایش در معماری معاصر ایران قابل رویت است، به

جهت دید نظرگاهی یعنی عنصری در ارتفاع بالاتر که دارای دید به منظر و سطح روبرو است،

بسیار قابل توجه است.

فضای ایوان یادآور روزهای قدیم معماری ایران و خانه مادر بزرگ ها است. نمونه هایی قدیمی

که در فیلم های گذشته زیاد به چشم می خورد. این نوع از طراحی تقریبا مختص به ایران

است و در مساجد و عمارت ها جای خود را باز کرده بود. ایوان برای فصل گرم و تابستان مورد

استفاده قرار می گیرد و در نواحی مختلف ایران، نام های دیگری مانند شناشیل در بندر

بوشهر دارد.

 ايوان چيست

 2 – بالکن چیست؟


در معماری سنتی بالکن را به عنوان ایوان کوچک ( ایوانک ) می شناسند. بالکن از اجزای

طراحی و معماری آپارتمان است. در دوره ای که خانه ها طبقاتی شده اند، نیاز به یک محیط

برای قرار گرفتن در فضای آزاد احساس می شود.

بالکن از الحاقات آپارتمان هامحسوب می شود که مساحت آن در مساحت آپارتمان و بنا

محاسبه می گردد. بالکن ها فضاهایی مسقف هستند که حداقل از یک طرف رو به فضای

بیرونی دارند، گاهی بالکن ها ازدو طرف و گاهی از سه طرف باز و رو به فضای مجاور دارند. در

این فضا قسمت های بسته فضا شامل نیم دیوار، نرده و یا ترکیب این دو با دیوار است

بالكن چيست
3 – تراس چیست؟


معادل فارسی کلمه تراس در زبان فارسی بهار خواب است. اما از دیدگاه معماری تراس به

فضای الحاق شده به آپارتمان گفته می شود که غیر مسقف است و جز مشاعات محسوب

می گردد در نتیجه مساحت تراس ها در محاسبه ی مساحت آپارتمان ها دخالتی ندارد.

گاهی در روزهایی که هوا مناسب است، وجود یک فضای خصوصی برای خوابیدن در آن

احساس می شود (مانند حیاط خانه های قدیمی!). تراس برای همین موضوع طراحی شده

است. فضایی نسبتا بزرگتر از بالکن و ایوان که برای آن سقفی در نظر گرفته نشده است. در

آپارتمان ها که فضای حیاط مشترک است، وجود چنین محیطی به صورت خصوصی در فضای

باز حس می شود. تراس به این منظور طراحی می شود.


منابع:

1 – باشگاه خبرنگاران جوان      (http://www.yjc.ir )
2 – سایت مرجع معماری و دکوراسیون داخلی (http://www.tazeen.ir   )

منتشرشده در وبلاگ